Lenflasyon ek pri lavi |05 September 2011
CPI i ganny kalkile an prenan en pannyen komodite e servis ki ganny servi kot en lakour tipik. Sa bann keksoz dan sa pannyen ek zot proporsyon i ganny determinen an rezilta en resansman menaz pour determin an mwayenn lakantite komodite e servis ki en lakour ou konsonmater i depanse. Isi Sesel dan pannyen CPI i annan marsandiz ek servis parey pwason, lezot nouritir ek lezot keksoz apar manze. Sa bann lezot keksoz i enkli marsandiz, parey lenz - e servis - parey rekreasyon ek kominikasyon.
Sa pannyen CPI i devret annan pri tou marsandiz ek servis ki ganny aste par en konsonmater tipik oubyen en lakour tipik. Diferan marsandiz ek servis i ganny donnen diferan pwa - par egzanp isi Sesel, pwason i annan en pwa 3.3%, tou lezot manze i annan en pwa 25.5% e lezot keksoz apar manze i annan en pwa 71.1%. Sa i vedir ki si pri pwason i ogmante par 0.9%, lezot nouritir i bese par 0.1% e lezot keksoz apar manze i ogmante par 0.4%. - sa i reprezant sanzman an gro dan CPI – ki reprezant to lenflasyon – ki 0.3%. I enportan pour konpran ki to lenflasyon i ganny afekte par sanzman dan pri sak marsandiz dan sa pannyen me sa i depan lo pwa sak sa bann marsandiz ek servis.
Parey in ganny mansyonnen avan, en logmantasyon zeneral dan nivo pri i vedir mwens pouvwar lasa – ki vedir an mwayenn avek 10 roupi ou aste mwens ki ou abitye – ki reprezant en logmantasyon dan kou lavi. An rezilta sa, ou pouvwar pour lasa avek menm kantite larzan i diminyen par lenflasyon. Par egzanp, si ou saler i 6000 roupi e lenflasyon i ogmante sak lannen. Si lenflasyon i ogmante par 3% dan premye lannen, avek ou 6000 roupi ou pou kapab aste mwens ki lannen avan. Si lenflasyon i kontinyen ogmante pandan 5-an, ou saler pou kontinyelman aste mwens e mwens. I akoz sa ki lenflasyon i relye avek kou lavi. I osi pour sa ki dan bokou pei, kontra pour lanplwa pour en anplwaye, pansyon, benefis gouvernman (tel ki lasistans sosyal) i relye avek en lendikasyon pour kou lavi - tipikman CPI (sa menm lendikater ki kalkil lenflasyon). Sa i vedir ki saler i kapab ogmante ansanm avek lenflasyon – dan bann pei avek lenflasyon ki ba sa i souvan arive sak lannen me sa i kapab ariv pli souvan dan pei avek lenflasyon ki o.
Alors menm si i annan similarite oubyen en relasyon ant pri lavi avek lenflasyon, pri lavi i vreman defini konbyen i koute pour ou mentenir serten standar lavi. Bann kalkilasyon lo kou lavi i osi kapab ganny servi pour konpar konbyen i koute pour mentenir en serten standar lavi dan diferan landrwa.
Bokou i dakor ki lenflasyon i devret ba e stab. Dan sa sans, en to lenflasyon ki ba pa vedir zero oubyen negativ – si lenflasyon i tro ba, bann ekonomis i kwar ki i anpes en lekonomi grandi. Toudmenm, en to lenflasyon ki ba i kapab redwir lefe negativ kan krwasans lekonomi i redwir e i osi redwir risk pour lekonomi eksperyans problenm kot i mank larzan. Dan en sitiyasyon kot i mank larzan, polisi moneter pa kapab ganny servi pour motiv lekonomi akoz bann ki annan larzan i refize pour envestir akoz zot ekspekte bann levennman advers - tel ki deflasyon, oubyen lager pou arive. Bann ekonomis i zeneralman agree ki en to lenflasyon ki o e iper enflasyon (kot lenflasyon i vreman o) i an rezilta en logmantasyon eksesiv dan larzan ki an sirkilasyon. An plis, en gran peryod kot i annan lenflasyon i an rezilta larzan ki an sirkilasyon ki pe ogmante pli vit ki lekonomi pe grandi.
Dan lemonn, sa responsabilite pour kontrol lenflasyon i normalman repoz lo lotorite moneter – par egzanp labank santral. Isi Sesel, i Labank Santral Sesel ki responsab pour mentenir stabilite dan pri. Pour le moman Labank Santral Sesel i servi en lapros kot i viz pour kontrol lakantite larzan dan sistenm. I fer sa par kontrol lakantite larzan ki anba son kontrol direk ki ganny defini koman baz moneter ou “reserve money” an angle. Alor Labank Santral Sesel i servi en metod ki apel “reserve money targeting” - sa in ganny dekri dan an lartik konsernan progranm reform oparavan ki annan en lobzektif zeneral an relasyon avek lenflasyon.
Menm si Labank Santral Sesel i kapab sirvey e enfliyans lakantite larzan ki dan baz moneter pour enfliyans larzan an sirkilasyon, ki endirekteman i annan en lenpak lo to lenflasyon, i annan lezot fakter ki enpakte lo Sesel, ki an deor kontrol Labank Santral Sesel. Sa bann fakter i enkli pri mondyal marsandiz – akoz Sesel i depann bokou lo enportasyon. Par egzanp, si pri global delwil i ogmante, pri manrsandiz ki ganny anmennen Sesel pou osi ogmante. Anmenmtan pri lezot keksoz ki ganny prodwi Sesel e servis tel ki elektrisite, i osi ogmante. An plis, si pri mondyal pour en komodite, tel ki diri, i ogmante, i pou enpakte lo pri diri ki ganny enporte Sesel e osi lo to lenflasyon domestik.
Dan konteks Sesel, CPI e tou leres kalkilasyon ki relye i ganny kolekte par Biro Statistik e bann lendikater lenflasyon ki pli resan i kapab ganny vwar lo son sit enternet. Pour plis lenformasyon lo to lenflasyon e detay lo ki pri komodite ki’n sanze pandan en serten letan, bilten ki pibliye par Biro Statistik i kapab donn ou serten lenformasyon.
En kontribisyon Labank Santral Sesel