Lasanble Nasyonal i aprouv kat proze-d-lwa |16 April 2014

Dan son sesyon yer, Lasanble Nasyonal ti a linanimite aprouv kat proze-d-lwa. Sa bann nouvo proze-d-lwa i konsern proteksyon propriete endistriyel, prodiksyon e lenportasyon manze, proteksyon biodiversite e proibisyon trafik imen.

Premye e dezyenm proze-d-lwa ti prezante par Vis-Prezidan Danny Faure. I ti dabor prezant Lalwa Propriete Endistriyel oubyen ‘Industrial Property Bill 2014’. Sa nouvo lalwa i annan pour bi fer de diferan lalwa ki egziste aktyelman – lalwa patant ek lalwa ki kouver bann mark ouswa ‘trade marks’ an angle – vin en sel lalwa.

Vis-Prezidan Faure ti eksplike ki sa nouvo lalwa pou asir proteksyon pour prodwi e model bann kreater endistriel parey bann artizan  e pou osi permet respe pour zot bann drwa patant.

Dan plas Minis pour Lasante Mitcy Larue ki an se moman pa dan pei, Vis-Prezidan ti answit prezant en proze-d-lwa lo manze oubyen ‘Food Act’ ki pou gouvern proteksyon lasante an relasyon avek konsonmasyon manze ek delo dan boutey dan pei.

Msye Faure ti dekri sa lezislasyon koman tre enportan akoz i konsern sa ki nou manze dan lakour, dan bann restoran, dan kantin lekol oubyen ki nou aste dan tou landrwa ki vann manze.

I ti eksplike ki liberalizasyon in anmenn bokou plis prodiksyon e lenportasyon manze e i enportan ki sa i ganny byen kontrole. Anba sa nouvo lalwa, se Lotorite Lasante Piblik ki pou vin sa lenstitisyon ki annan manda pour regilariz prodiksyon, lavant, transportasyon e konsonmasyon manze ek delo dan boutey.

Dan en vre pledwari kont move kalite manze, lobesite ek lezot maladi ki sa i kapab okazyonnen, Vis- Prezidan ti soulinyen ki lalwa e aksyon Minister Lasante pa pou sifizan pour rezourd sa problenm. I ti averti ki avek plis ki 60 poursan nou popilasyon ki obez, azoute a bann maladi respiratwar, kardyovaskiler e kanser ki’n vin bann pli gran lakoz lanmor dan Sesel, nou pe asiz lo en bonm ki pou pete nenport ler. I ti dir ki nou devret plito fyer olye konplent ki napa restoran MacDonald e Kentucky Fried Chicken dan nou pei.

En lot proze-d-lwa ti prezante par Minis pour Resours Natirel Peter Sinon. I ti pe demann Lasanble pour aprouv en proze-d-lwa lo proteksyon biosekirite. Sa nouvo lalwa ki pou asir proteksyon zannimo, lanvironnman e imen kont lentrodiksyon pes ek maladi, pou regroup tou bann lalwa lye avek bann trete enternasyonal ki Sesel in sinyen e ki egziste deza.

Sa trwa nouvo lalwa lo proteksyon propriete endistriel, proteksyon manze e proteksyon biodiversite i osi tonm dan kad preparasyon Sesel pour son ladezyon a Lorganizasyon Mondyal Komers. Bann pei manm sa lorganizasyon i annan en lobligasyon pour respekte bann lalwa e konvansyon enternasyonal ki protez propriete endistriyel e entelektyel e gouvern komers enternasyonal. I osi zot devwar pour asire ki manze ek delo i sen pour konsonmasyon lokal osi ki pour leksportasyon. I osi neseser pour fasilit en komers enternasyonal san menas pes ek maladi laplant, tout an respektan bann regilasyon sanniter e fitosanniter enternasyonal.

Vis-Prezidan Faure ti profit son prezans dan Lasanble yer pour felisit bann parlmanter pour pas bann lalwa ki pou fasilit ladezyon Sesel dan Lorganizasyon Mondyal Komers. I ti osi remersye bann avoka dan Biro Prokirer Zeneral pour devlop sa bann lalwa.

Proibisyon Trafik Imen i katriyenm proze-d-lwa ki Lasanble Nasyonal ti aprouve yer. Sa enn ti prezante par Minis pour Zafer Entern ek Transpor Joel Morgan.

Sa lalwa i met an plas bann provizyon protokol pour pini okenn dimoun ki rekrit, transport, abrit ou resevwar lezot dimoun, sirtou madanm ek zanfan, san zot konsantman.

Okenn dimoun ki ganny trouve koupab anba sa nouvo lalwa i kapab kondann  ziska 14-an prizon e pey en lanmann 500,000 roupi, ou menm 25-an prizon e 800,000 roupi si son viktim i ganny blese oubyen i mor an rezilta son trafik.

Lalwa i osi fer provizyon pour sezi byen en koupab e pour anpes okenn dimoun ki sispekte konnekte avek trafik imen pour antre dan pei.

De lot kote, i asir proteksyon pour viktim e osi temwen. En viktim pou par egzanp kapab antre Sesel dan kondisyon kot i ti pou normalman ganny konsidere koman en imigre ilegal. I pou osi kapab reste isi pour en peryod 30 zour apre ki in sibir sa kalite trafik.

Dan kad sa lalwa, en Komite Nasyonal  lo Trafik Imen e en Fon Nasyonal ki pou ede kontrol sa biznes ilegal e siport bann viktim pou osi ganny kree.

Serten manm Lasanble in rekonmande ki okenn larzan ki ganny sezi an konsekans trafik imen i osi al dan sa fon.
Avek sesyon yer, Lasanble Nasyonal in pran konze apre ki in termin son travay pour premye trimes sa lannen.