Fenomenn algal bloom |25 November 2015

‘Pwason i aprezan sen pour konsonmen’

Bann lotorite konsernen in konfirmen ki bann peser, sirtou bann ki tranp kazye e atrap makro, zot kapab repran zot bann aktivite e dimoun i kapab rekonmans manz  selman laser sa bann pwason e osi lezot pwason me pa zot bann dizef, leker, lefwa ek lezot organn.

Sa i akoz resers in montre ki sa pwazon/toksin ki ti pe touy pwason i akimil dan zot bann organn e pa dan zot laser.

Ti dan en rankont avek lapres yer ki sef egzekitif Lotorite Lapes Sesel (SFA), Msye Vincent Lucas ek Konmisyoner Lasante Piblik, Dr Jude Gedeon, ti donn sa bann lenformasyon apre ki rezilta bann tes pli aprofondi lo bann esantiyon gomon ek lezot organizm mikroskopik dan sa algal bloom ki’n fer Lafrans ek Larenyon in konfirmen ki en lespes gomon ki ti pe anpwazonn bann pwason.

Me Msye Lucas i dir bann resers toksikolozik lo sa bann esantiyon i ankor pe kontinyen.

Sekreter prensipal pour lanvironnman, Msye Alain de Commarmond, ki ti osi prezan kot sa rankont, ti donn en bilan sitiasyon sa algal bloom ki ti lakoz sa fenomenn kot bann pwason resif ti pe mor pandan sa mwan ki’n pase.

I dir ki bann vol sirveyans Vandredi avek Lendi dan bann landrwa ki ti’n ganny pli afekte i montre ki sa fenomenn in kase e dezentegre e lanmer in eklersi.

“Pour lemoman vi ki danze in sorti nou rekonmande ki peser zot kapab repran zot bann aktivite normal parey labitid e i OK pour manz nenport pwason,” Msye Lucas in dir.
 
Lo son kote Dr Gedeon in dir ki zot okouran ki menm si lamazorite dimoun in ekout bann konsey pour pa manz pwason, sirtou pwason resif/kazye pandan letan kot pa ti ankor determinen akoz sa bann pwason ti pe mor, in annan plizyer dimoun ki pa’n pran sa bann konsey oserye e zot in kontinyen konsonm sa bann pwason.
 
I dir ki erezman ziska aprezan okenn dimoun pa’n raport lopital avek okenn problenm asosye avek konsonmasyon sa bann pwason.

“Bann literatir lo sa size i montre ki sa toksin ki ti pe touy sa bann pwason i akimil dan zot bann organn e zis en pti morso ki al dan zot laser e i pour sa rezon ki nou pa’n vwar okenn lefe advers lo imen,” Dr Gedeon i dir.
 
I ti fer resorti ki avek tou sa bann lenformasyon e osi lefe ki sa algal bloom in disperse, i alor rezonnab pour dir ki dimoun i kapab rekonmans konsonm sa bann pwason me pa zot bann organn parey lefwa, leker e osi dizef pour ankor detrwa semenn.

Antretan Msye Lucas in dir ki demars pe byen ale pour pey bann peser ki anrezistre avek SFA en konpansasyon anvi bann pert ki zot in sibir pandan sa bann letan.

I dir ki SFA in travay avek bann lezot lotorite pour finaliz en lalis bann peser ki kalifye pour en tel lasistans e ozordi menm bann peser pou ganny enformen kan zot pou ganny peye.

Msye Lucas i dir i annan en pti pe plis ki 500 peser ki pe ganny asiste avek sa R4000. Me i ti azoute ki bann lezot peser ki zot lanrezistreman avek SFA pa valid zot kapab al kot Servis Sosyal kot laba zot ava ganny asiste atraver lezot mekanizm anplas.

Lo son kote Msye De Commarmond i dir ki minister pe met anplas en komite pour kolekte tou lenformasyon pour fer en evalyasyon tou bann pert ek domaz.

“Nou bezwen vwar domaz ki’n arive e osi vwar nou bann febles lo kote resers, sirveyans e osi kapasite pour fer bann tes preliminer dan lefitir parey kot SFA. Sa evalyasyon i ava bon pour nou menm me osi pour prezant avek bann lorganizasyon enternasyonal ki ava kapab ed nou pour ranforsi nou kapasite pour fer fas a en tel fenomenn si i repet ankor dan lefitir,” Msye De Commarmond i dir.
 
Msye De Commarmond in profite pour remersye tou son bann partener, lorganizasyon, lazans, departman ek piblik an zeneral pour zot lasistans ek korperasyon pandan letan ki zot ti pe adres sa fenomenn.