«Mon napa nanryen pour kasyet,» Minis Bastienne i dir |22 March 2016

• Alor ki sirkonstans lanmor Robert Banane i reste flou

Swivan bann lensidan ki’n arive dan prizon Montagne Posée Zedi ek Vandredi kot en prizonnyen, Robert Banane, ti perdi son lavi Vandredi swar, Minis pour Zafer Entern, Charles Bastienne, in dir ki i «napa nanryen pour kasyet».

Sa i sirtou apre bann lakizasyon dan serten lapres e sirtou dan medya sosyal konmkwa deklarasyon ki minis ti fer Vandredi swar lo son paz ‘facebook’ ti prematire e ki a sa moman i ti napa lenformasyon ki korek. I ti’n donn lendikasyon ki sitiasyon Montagne Posée pa ti grav me plito anba kontrol, e ki serten dimoun ti’n selman sibir blese leze ki pa ti reprezant en danze pour zot lavi.

Minis Bastienne in kont atake an dizan ki son deklarasyon ti baze lo lenformasyon ki limenm i ti’n gannyen sorti kot Lazans Lasante e ki i ti a sa moman panse ti kredib.

I ti pe koz dan en konferans lapres yer apremidi kot son biro Independence House. Sa ti dan prezans Komisyonner Lapolis Ernest Quatre, son depite Reginald Elizabeth e responsab Younit Sipor Lapolis Sirentandan Francis Songoire.

Minis ti eksplik labsans Sef Sirentandan Prizon Maxime Tirant par lefe ki i ti’n bezwen reste kot prizon pour kontiny travay ki pe fer laba. Sa i enkli en lafouy pour sezi bann lobze ilegal ki dan posesyon bann prizonnyen. Nou a rapel ki Msye Tirant ti’n osi ganny kritike konmkwa i ti napa ase lenformasyon, apre ki i ti’n donn en intervyou avek SBC (Seychelles Broadcasting Corporation).

«Mon napa nanryen pour kasyet. Si mon ti konnen depi Vandredi swar, deswit mon ti pou dir ki en dimoun in ganny blese par bal. Mon ti fer li mon devwar pour rod lenformasyon e se sa ki mon ti gannyen,» Msye Bastienne ti dir.

An reaksyon a serten lapel sirtou lo medya sosyal pour li demisyonnen akoz sa sitiasyon, Minis Bastienne in dir ki i ti santi li son devwar pour reasir Seselwa lo sa ki ti pe arive.

I ti azoute ki apre ki i ti’n aprann sa ki ti’n vreman arive, i ti osi fer li son devwar pour al vwar fanmir Robert Banane pour li eksprim son senpati.

«Medya sosyal i eksprim lopinyon en endividi. Mwan mon la pour asire ki Seselwa i an sekirite. Medya sosyal i osi bezwen realize ki bann travayer prizon i bezwen fer zot travay. Ki pou arive si prizonnyen i sove? Bann konmanter lo rezo sosyal i osi bezwen responsab,» i ti dir.

Minis Bastienne ti anfet afirmen ki sete lesey par en pti group prizonnyen pour sove ki ti deklans sa bann lensidan. Dapre li, sa ti konmans depi Zedi apremidi ler trwa deteni ti sorti dan younit ot sekirite kot i annan 68 prizonnyen – bann ki ganny konsidere konman pli danzere, kas de baryer sekirite e met matla lo fil barble pour zot kapab sote. Kan bann zofisye ti vwar zot, zot ti tay ver zot kaso me zot ti refize pour antre anndan.

Se la ki lotorite prizon ti pran kontak avek Komisyonner Lapolis – en demars normal dapre li si prizon i bezwen lasistans – ki ti anvoy en dizenn zonm konman ranfor pour asir sekirite e esey fer bann prizonnyen retourn dan zot kaso. Me lefe ki sa bann prizonnyen pa ti oule obeir e ti reste deor Zedi swar, se Vandredi ver 4er apremidi ki avek ranfor en karantenn zonm zot ti deside pour met en lafen avek sa mouvman, akoz zot ti santi ki risk pour bann prizonnyen sove ti tre o. Touzour dapre Minis Bastienne, ti pran enn erdtan pour kapab met bann prizonnyen anba kontrol e fer zot retourn dan zot kaso.

I ti eksplike ki se answit, pandan ki lafouy ti pe fer, ki sitiasyon ti deteryore dan prizon prensipal kot i annan plis ki 530 prizonnyen. La bann prizonnyen ti konmans fer bann aksyon parey kas klinik e vol sereng, met dife dan liv lokirans, detri serten kamera sekirite, grenp lo twa prizon, kas slab e anvoy bout beton lo gard.

Se la ki i sanble lapolis ti reentervenir e Robert Banane ki ti kot prizon prensipal sa letan, ti malerezman perdi son lavi. Sepandan, sirkonstans son lanmor i reste flou, menm si rezilta letopsi in dir ki in mor avek plizyer blesir dan son lestoman, en blesir probableman par en koud fizi e ki i ti’n perdi bokou disan ek delo dan son lekor.

Minis Bastienne in dir ki lanket ki an kour e lenvestigasyon ordonnen par Prezidan Larepiblik James Michel a permet determin lakoz egzakt lanmor sa zonm 40-an, ki ti’n tristeman kondann zis de mwan prizon akoz i pa ti’n respekte en lord Tribinal Lafanmir.

Msye Bastienne in osi azoute ki si okenn zofisye  lapolis i ganny trouve responsab pour sa lanmor, sa zofisye i kapab fer fas avek sanksyon disipliner.

Antretan, Minis Bastienne in dir ki i neseser pour kontiny travay pour sekiriz prizon. Sa in konmans par zefor pour dekonzeste prizon ki i dir i en kondisyon neseser pour anpes bann trafik ilegal deroule. Sa travay i enkli konstriksyon en younit pour rimann ki sipoze konplete an Zen sa lannen, azoute a reform prizon ki Prezidan Michel in promet pandan 100 zour son nouvo manda.

Dan lafouy ki ziska prezan in fer dan zis 20% prizon Montagne Posée, lapolis in rekiper plizyer lobze ki ti dan posesyon bann prizonnyen. Sa i enkli brike, bwat sigaret, telefonn mobil ek zot bann akseswar parey tablet, balans ek razwar elektronik, lasenn moter, marto, papye sigaret, batri, DVD player, linet trwa dimansyon oubyen 3D, mayos, e menm gran kouto.

I kler ki en video ki pe sirkile e ki pe montre bann lensidan ki’n arive Prizon Montagne Posée in ganny filmen par prizonnyen sirman avek en lekipman elektronik ki zot ti pe garde ilegalman.

Minis Bastienne pa’n eksklir ki i annan zofisye koronpi ki ede entrodwir e osi fer sorti sa bann lobze ek dokiman dan prizon.

Avek dekouvert sa bann lobze parfwa danzere ki kanmenm pa en sekre depi lontan, kestyon pli enkyetan ki nou kapab demande se eski bann prizonnyen ti pe prepar en pli gro rayot dan prizon, parey sa ki nou vwar dan bann prizon Venezwela oubyen Kolonbi?