Follow us on:

Facebook Twitter LinkedIn YouTube

Archive - Archive 2004 - July 2013

En loder lesans dan literatir Seselwa |29 October 2011

En loder lesans dan literatir Seselwa

Marie-Claire kot seremoni prezantasyon pri pour konkour literer Pri Antoine AbelDan milye sa group ekriven Seselwa ki ti  anba lavarang Lenstiti Kreol pour ganny zot pri pour konkour literer Pri Antoine Abel, Marie-Claire Elizabeth ti pe sourir. Pa enn sa bann gran sourir ki montre leksitasyon, me enn sa bann pti sourir dous e kalm ki eksprim satisfaksyon trankil.

Son satisfaksyon ti san dout pa zis lefet ki i’n ranport pri pour meyer zistwar kourt avek Lesans, sekre ek desepsyon. Petet pli enportan ankor, sa ti probableman moman kot i ti santi sa konfirmasyon ki tou sa tanpet leksperyans vre, melanze avek bann episod imaziner, in finalman kalmi, stabilize  pour  donn keksoz ki’n anpakte, sele dan sa pti liv 63 paz. Pour en ekriven, sa prosesis kot bann mo i sorti dan servo e pas atraver bout ledwa pour kristalize lo papye oubyen dan en konpiter i osi en liberasyon. E la zistwar tou sa bann moman elektrik ki Jérôme ek Marjorie ti pase ansanm in fikse lo papye pour touzour.

Dan trankilite son biro, avek par deryer li en gran tablo ki montre en peser pe anmenn de pake pwason kazye, Marie-Claire i eksplike ki lir i enn son bann pasyon. I devor bann roman enn par enn. I fek fini Sheer Abandon par ekriven britanik Penny Vincenzi ; avan sa i ti pe lir Silent Honour par Danielle Steele.

“Nou anmas telman keksoz atraver nou bann leksperyans lavi,” i dir, ant de gorze dite. “Epi ler ou lir ou war ki mannyer en ekriven i kapab filtre tousala atraver son mazinasyon, e an servan langaz, pour kre en lot keksoz. Ptitapti mon ti konmans ganny sa lanvi pour fer parey. Ti’n vin en moman kot mon ti bezwen en nespes terapi.”

I pa enn sa bann dimoun ki koup lo zot lakantite aktivite an mezir laz i avanse. Apre ki i ti’n swiv formasyon spesyalize pour limenm donn lantrennman bann lenstrikter sport ek ledikasyon fizik, Marie-Claire ti vin en zournalis sport kot Radyo-Televizyon Sesel (RTS), ozordi SBC. Son profesyonnalism ti ganny remarke e i ti ganny apwente konman zofisye an sarz nouvel televizyon ek radyo an 1993. Ozordi, menm si i’n ariv dan pos konseye teknik kot SBC, i ankor tre aktif dan fer progranm. I’n menm realiz trwa film, an kontan Pa kasyet mwan nanryen, ki konsidere konman dezyenm film ki ganny fer an kreol Seselwa, an 2009.

“Mon kontan gard kontak avek travay lo teren – al filmen avek en lekip, fer intervyou, fer montaz progranm… I pour sa rezon ki mon ti propoz Dyalog an direk lo televizyon an 2010.”

Inovasyon avek Dyalog an direk i ki, parey son tit i dir, telespektater i kapab telefonnen oubyen anvoy SMS pandan ki progranm pe pase pour eksprim zot lopinyon oubyen poz kestyon. Tenm ki ganny aborde dan sa seri tre popiler se bann fleo sosyal parey labi drog ek krim e kwa ki kapab fer pour rezourd bann tel problenm. I pa zis konman en ekriven ki Marie-Claire i obzerv dimoun byen pre pour esey konpran zot bann motivasyon ek kontradiksyon. I en manm Friends of Prisons, en lorganizasyon ki donn sipor bann dimoun dan prizon, e i form parti komite nasyonal pour kanpanny renesans sosyal.

“Si nou pran bann prizonnyen,” i dir, “i vre ki zot pe ganny pini pour sa ki zot in fer mal. Me nou devre konsernen avek sa ki zot pe pas ladan, pour fer sir ki i annan en serten reabilitasyon, pour ki ler zot sorti la, zot pa pou retonm dan menm problenm ankor. ”

Marie-Claire i paret touletan dekontrakte, alez avek lavi. I annan trwa pti zanfan, me i ankor for e fit.
“I domaz ki mank legzersis e move labitid manze pe fer dyabet ek maladi kardyo-vaskiler ravaz nou popilasyon. Pour mwan, fer legzersis e manz byen i vreman enportan. Mon manz bokou fri – petet mon ti ganny enflianse ler mon ti en zanfan akoz kot mon ti grandi avek mon granmanman ti annan bokou pye fri. Lo kote legzersis, mon bann konnesans dan domenn sport ek ledikasyon fizik in ede. ”

Dan aswar Marie-Claire in fek konmans fer t’ai chi, e tou le bomaten i leve byen boner pour al marse dan leo Sans Souci. I bezwen respir for, transpire, medite osi. Se san dout pandan bann moman koumsa ki i met lide ansanm pour son prosen liv.
“Pandan mon bann vizit dan prizon mon’n ganny sans rankontre e diskit avek bann prizonnyen fanm. Mon ti a kontan ekrir keksoz lo zot, lo kwa ki’n arive dan zot lavi ki’n fer zot ariv la ozordi.”

En kopi liv Marie-Claire

Si sa nouvo liv, ki Marie-Claire i dir pou pli long, i ekrir dan menm stil ki Lesans, sekre ek desepsyon, nou kapab ekspekte replonz dan lentimite bann personaz ki souvan i donn nou lenpresyon nou pe egzamin nou lekor dan laglas. Lekel, kwa, kote, kan, ki mannyer, akoz – sa i en ekriven ki donn sa bann kestyon en nouvo lentansite.

Ler nou kit Marie-Claire, i ankor pe fer en pti riye trankil, preski malisye. Avan nou ferm laport nou realize ki wi, i annan en pti loder lesans delika ki pe flote dan ler.

En kontribisyon
-------------------------------------------------

En ekstre Lesans, sekre ek desepsyon:
Jérôme i leve kot i ti’n asize dan son biro. I  bos sa liv dan sa bwat ki pre obor e san swazir en paz i ouver “The Secret”.  “You can start with nothing .. and out of nothing or no way - a WAY will be provided...” I regard sa teks pour en pe letan epi i remet sa liv dan son plas kot i ti’n pran. En lot liv ki ti atir son latansyon ti “Obama”. Sa osi en kado Marjorie.

Obama ti’n fek ranport laviktwar dan eleksyon Lanmerik. E dan en konversasyon Jérôme ti dir avek Marjorie ki i admir Obama pour son tenasite ek rezilyans anver bann adversite lavi. Alors, pour son lanniverser, Marjorie ti fer son zanmi Langleter anvoy sa liv, ki i ti fer kado Jérôme.

» Back to Archive