Follow us on:

Facebook Twitter LinkedIn YouTube

Archive - Archive 2004 - July 2013

Antretyen avek direkter CARE, Msye Robert Ah-Weng-‘CARE i bezwen plis leker’ |11 August 2012

 An tou ka, sa ki vreman neseser i ki fodre tou dimoun i travay ansanm, avek en sel bi e en sel vizyon. E pli enportan ankor, fodre konmans lalit kont drog ek lalkol pli boner posib. Annou konn plis dan sa antretyen ki swiv avek Msye Ah-Weng.

Msye Ah-Weng, apre plizyer lannen depi ki CARE i egziste ki son pozisyon ozordi?

Ozordi ler mon mazin CARE, i fer mwan realize ki bokou travay in ganny akonpli, me ankor bokou travay, petet plis travay ankor, i reste pour fer. Pandan 17 a 18-an, CARE in fer en kantite travay o nivo nasyonal pour sansibiliz, konsyantiz e edik dimoun lo realite bann sibstans danzere ki kapab afekte nou popilasyon. E ler mon dir bann sibstans danzere, tou bann sibstans ki kapab anmenn ver adiksyon. Savedir nou pe koz plis lo taba, lakol ek drog.

Ozordi nou'n ariv dan en sityasyon kot nou bezwen esey re- antre en pe pli pros dan lavi nou zanfan e komans kontribye pour fer ladiferans dan zot lavi. Bann zenn i annan en kantite difikilte konportman, en kantite difikilte latitid, kriz valer, kriz laprantisaz, kriz travay, etc… E nou vwar pour dir sa i komans tre boner dan lavi nou zanfan, i komans dan lafanmir, o nivo lekol, o nivo vwazinaz, distrik. Nou bezwen esey modifye konportman nou bann zanfan. CARE pe al dan sa direksyon. Sa dan limenm i en lanbisyon enorm, ki pou fer nou konmans regard dan fon nou sosyete. Ki mannyer en zanfan i ne, ki mannyer en granmoun oubyen en zenn i vin paran, ki vedir nou fanmir, ki bann form nou fanmir pe pran, ki bann defi devan nou, nou sistenm ledikasyon, nou sistenm lasante, nou sistenm travay, nou sistenm lekonomi, nou sistenm krwayans.

Pour rezimen, CARE i dan en krwaze semen. I bezwen devlop son 'focus' dan serten direksyon ki pa neseserman nouvo.

Ki mannyer CARE in evolye avek sanzman ki’n arive?

Si nou rapel byen ler CARE ti demare 18-an pase, sityasyon konsernan adiksyon dan pei ti konpletman diferan avek sa ki nou vwar ozordi. Premyerman, CARE ti petet premye lorganizasyon pour sonn alarm pour dir 'tyonbo en kou, sityasyon i konmans vin grav'. Me dan sa letan nou ti pe fer fas avek sirtou kanabis ek lalkol. Dimoun ti’n konmans aksepte sa koman en stil lavi, bann rezon pour swadizan relizyon ou spirityel, i a-la-mod,i cool etc.. E deza nou ti vwar pour dir sityasyon i serye akoz adiksyon ek kanabis pou anmenn en kantite problenm.  Pa zis sa problenm depandans me osi problenm lasante, problenm prodiktivite, problenm laprantisaz e i afekte pei an zeneral.

Apre detrwa lannen nou ti santi, nou ti konnen pour dir eroin in konmans antre Sesel. Nou ti sonn laklos e popilasyon ti reazir e dir 'non i annan zis de ka'. Me nou dan nou travay, dan nou lekspertiz, nou ti santi pour dir si ou sorti lo pti pti ti pou grosi e pou vin pli grav. E en sel kou, dan lespas 3, 4, 5-an nou ti’n vwar pour dir eroin in anvai Sesel, in vin en problenm enorm.

Dan en sans CARE ti’n averti avan, me nasyonalman nou pa’n ekout ase byen e dezyenmman, nou vwar pour dir ler sa ‘sounami’ eroin in vini, nou pa’n pare, nou ti napa ase kapasite pour dil avek.

Andotmo CARE in vwar li oblize pour sanz son 'tune'. Sa mesaz ‘kanabis pa bon pour nou’ pou vin en mesaz dezespere pour dir ‘ozordi eroin pou detri nou’.

Ozordi, avek bann lekspertiz ki CARE in gannyen o-kour bann lannen, nou kapab fer remarke ki nou annan de gro problenm ankor. Kokain in antre dan pei. Fer krwar ki demen nou ganny akse ek 'crack cocaine' ki en versyon pli bon marse, e nou zenn i ganny en latraksyon e gou pour sa. Nou pou dan problenm tre tre serye.

I annan sa kategori drog ki nou apel 'designer drugs', ki ganny fabrike dan bann laboratwar anba later, ilegal e ki fasil, e pour reprodwir an mas sa bann pti pilil, ki ou apel li 'ecstacy' etc..e i ganny market fasilman.

An plis nou problenm ki nou pe lager avek toultan -- nou problenm lalkol -- pa pe amelyore. Okontrer i pe vin pli pir.

Alors CARE i bezwen re-aranz li. Nou'n konmans en pti travay dan serten lekol primer vizavi konsonmasyon lalkol ek bann zanfan. Nou pe travay ansanm avek seksyon statistik, byento nou ava pare pour al avek lo nivo nasyonal e dir vwala bann keksoz, bann lenformasyon ki nou'n ranmase e ki lenpak sa i annan lo nou zanfan, lo nou pei. Ou vwar pour dir nou napa bokou swa: CARE napa bokou swa eksepte ki in kwense; se larealite pei, se dimoun ki pe fer bann swa ki zot pe fer.

Swa pour al dan lalkol, swa pour al dan drog, bann konportman ki pa byen. E tousala i annan en lyen; sityasyon kriminalite pe ogmante dan pei, depi bann pti krim ziska bann gro krim pe ogmante, akoz? I annan en lyen direk avek sityasyon drog, lalkol dan pei; i lye avek lekonomi, i lye avek degradasyon dan sistenm valer, dan krwayans. Alors nou oblize fer sanzman, napa lot fason fer li.

Ki bann nide ki CARE pe al met devan oubyen esey met devan pour fer fas avek tou sa bann defi?

De-z-an pase nou ti fer en proze pour bann adolesan ki nou ti apel 'Care for Teens'. Nou ti pe travay avek en group adolesan ki personn pa ti kapab dil avek. Nou ti anvi fer de keksoz; donn zot en ledikasyon ki zot petet pe ganny difikilte gannyen dan sistenm formel Minister Ledikasyon.

Donn zot bann zouti de baz pour zot kapab fonksyonnen dan sosyete. E dezyenmman, konmans fer en pti pe 'behaviour modification'. Ti tre, tre dir, nou'n fer li, nou'n fer sa proze pandan en an, nou'n pilot li, me sa ki enteresan se ki nou pa dan en pozisyon pour mezire si nou'n reisi anterm lefe ki nou'n fer lo sa bann manrmay. Akoz se sa bann manrmay menm ki pou prouve par la fason ki zot grandi e kontribye dan sosyete. Savedir i ankor boner pour dir la.

Me sa ki enportan avek sa leksperyans ki nou'n fer e  aprann, i tre kler pour dir zafer i telman serye ki ou bezwen konmans menm pli ba ankor. E la kot letan nou'n revize nou’n dir annou konmans dan primer. E la sa proze “Rainbow” in ne.

Proze “Rainbow”, ki nou pe pilot dan de lekol -- La Retraite ek Mont Fleuri primer --  i senp e i annan de bi prensipal: enn se rantre dan lekol e depiste, idantifye ki problenm ki pe konmans pete, ki pour fer pour adres sa bann problenm e entervenir. Enn bann lentervansyon prensipal dan tousala se problenm laprantisaz. Ki mannyer ou fer sa zanfan aprann pli byen. Si en problenm agresivite ki mannyer ou fer li vin kalm, si en problenm napa kapasite sosyalize, ki mannyer ou donn li sa bann 'social skills' etc..

Nou al dekouver pour dir i pa zis en sityasyon ki egziste dan zis enn de lekol, me ki en sityasyon nasyonal. Ozordi nou realize ki leson ki nou'n aprann sorti dan sa proze se ki, malgre nou fer sa kalite proze, sa kalite linisyativ, ou bezwen osi 'advocate'. Enn bann sityasyon ki sorti ladan ki nou pe sey 'advocate' se ki dan sistenm ledikasyon formel Sesel i bezwen annan bann alternativ. Nou bezwen en alternativ reformasyon, sa ki nou apel 'Reform schooling system'.

La erezman gouvernman ek bann partener pe esey relans en linisyativ. Sa i prouv enpe sa ki mon ti pe dir pli boner; i nepli letan pour zis donn lenformasyon. Sanzman i bezwen arive, ki mannyer ou pou anmenn sa sanzman i difisil, i 'challenging', me nou bezwen al dan sa direksyon.

I annan enn de bann linisyativ ki CARE pe vin avek; parmi i sa laspe servi plis bann kordinater klib CARE.

Ki rol sa bann kordinater i zwe dan sa bann nouvo linisyativ?

Premyerman lo nivo personnel zot menm zot. Nou pe al anbark lo en zefor pour fer sir ki tou bann kordinater klib CARE i ganny byen edike, i solid dan zot konprenezon lo vizyon e misyon CARE. Resaman nou'n reformil nou misyon ek vizyon. Nou'n re-verbaliz li, met li dan nouvo fraz, nouvo lekspresyon e i tre konpleks, tre angloban. I enportan premyerman ki zot menm zot (bann kordinater), zot ganny sa ledikasyon. I tre enportan ki bann kordinater klib CARE pa zis bann akter, me ki zot osi bann bon etidyen e bann bon edikater. Pour zot kapab fer zot travay pli byen, zot bezwen edik zot lekor zot menm.

E nou, nou annan sa devwar pour ede donn zot sa ledikasyon. E ler zot in byen edike dan travay klib, dan travay lekol, avek zanfan, zot ava answit pas sa ledikasyon avek bann zanfan, avek bann paran e leres ansennyan. Me sak kordinater i enportan akoz selon son konprenezon ek son ledikasyon i annan en eleman kle pour li fer pase sa mesaz. Andotmo, ou bezwen sa domino pour aziste avek lot domino pour fer sa zwe konplet. Zot annan en rol tre kapital, tre enportan.

Dan sa laspe partenarya, ki CARE i espekte avek bann partener?

Nou bezwen fer lapel avek nou bann partener -- ledikasyon, lasante, devlopman kominoter e lezot ankor -- pour fer en travay kolektiv. Nou anvi ki nou bann partener i konpran nou vizyon global e sa se ki nou adres sa bann swadizan fleo sosyal pour fer Sesel pli an bonn sante.
Enn bann premye defi ki nou annan se ki leres partener i osi war en plas pour li dan sa vizyon global. I anan bann rol spesifik pour sak partener zwe.

En lot laspe enportan se dyalog. Ler mon dir dyalog, mon pe dir kominikasyon konstan. Malgre serten zefor in ganny fer pour anmenn bann partener ansanm, nou ankor en pe feb. Nou ankor pe reste en pe alekar, petet CARE osi i tonm dan sa latrap, nou ankor tro teritoryal.

Dan detrwa mo ki CARE i bezwen pour li kontiny sa larout?

CARE i bezwen plis leker. O pwen-d-vi visión, nou kler lo la. O pwen-d-vi panse, nou kler lo la. Me kot nou vreman bezwen bokou plis lenerzi, bokou plis zefor, ler mon dir leker se o nivo kouraz, o nivo lenerzi fizik, o nivo kapasite travay, o nivo soutenir nou vizyon. Nou kler dan nou latet ki problenm. Ki mannyer nou devret adres problem? Ki solisyon nou bezwen? Napa difikilte lo la. Problenm se ki mannyer ou kapab soutenir sa pour fer li vin realite, lannen apre lannen, apre lannen. Vwala akoz mwan mon dir CARE i bezwen plis leker. E i tre tre difisil akoz devan serten sityasyon i tro fasil pour nou perdi lespwar, pour nou dekouraze. Alors, 'who cares for the carers?' I bezwen en pli gro leker, en leker pli for.

En kontribisyon

» Back to Archive