Follow us on:

Facebook Twitter LinkedIn YouTube

Archive - Archive 2004 - July 2013

Bann dirizan dan Lasanle i donn zot reaksyon lo diskour Leta Lanasyon |23 February 2013

Bann dirizan dan Lasanle i donn zot reaksyon lo diskour Leta Lanasyon

Msye Pierre

Premye pour pran laparol ti dirizan lopozisyon dan Lasable Nasyonal David Pierre.
Msye Pierre ti adres bann size ki i dir i enportan ki konman en nasyon nou bezwen aborde si nou reelman anvi ki nou pei Sesel i sorti dan sa leta kot i ete e fer vre progre e kot pli enportan ankor, si nou garanti ki rezilta e lefe sa progre i ganny partaze parmi lepep Seselwa e non pa avek etranze. La i ti servi lendistri tourizm konman legzanp.
«Si nou lendistri tourizm i fer byen, se Seselwa ki devret benefisye an premye e non pa etranze. E alors i responsabilite gouvernman pour fer sir ki dan sa lendistri i annan bann polisi ki met Seselwa o sant bann aktivite ekonomik dan sa sekter,» Msye Pierre ti dir.

«In ler pour nou pa zis koze, me annou met nou Seselwa an premye akoz sa ki merit pour en Seselwa i devret reste pour en Seselwa,» i ti azoute.
I ti fer resorti ki leta nou nasyon ozordi i endik nou ki napa nanryen ki fasil.
I dir Seselwa i dan difikilte, lapovrete pe ogmante e sa ki viv li pe santi.  

«Ozordi, pandan sa moman dan nou pei Sesel kot lapovrete in ariv lo en sif ki zanmen nou’n eksperyanse dan nou trwazyenm repiblik, i domaz ki Seselwa pa’n tann Prezidan Larepiblik adres sa size signifikaman, a okenn moman dan son ladres,» Msye Pierre ti fer remarke.

Lo size pri lavi, i dir sa in pas parlao latet mazorite Seselwa e gouvernman Parti Lepep pe vwar li difisil pour garanti popilasyon son bann bezwen e servis de baz lo sa standar ki lepep Seselwa i ekspekte e ki pour permet sak endividi viv dan dignite.

«Lamazorite Seselwa pa pe viv en lavi normal, me plito enn ranpli avek presyon ek dezespwar,» i ti azoute.
Msye Pierre ti donn plizyer legzanp bann aktivite ki dimoun pe fer pour ed zot kapab fer de bout zwenn parey prostitisyon, biznes drog ek lezot ankor akoz i dir malgre ki zot pe travay dir, sa kalite saler ki zot pe gannyen pa pe fer zot zistis.

I ti fer remarke ki pour laplipar sa bann fanmir zot soufrans pa fini la me i dekoul pli lwen e, par lefe ki zot bann dimoun dezavantaze dan sosyete, se zot menm ki pey pli ser konsekans nou sistenm lasante ki pa pe marse e ki ranpli avek defayans.

I dir se sa realite lavi pour mazorite Seselwa e vre leta nou nasyon ki fodre ganny adrese.
«Gouvernman i bezwen reveye e aret viv dan denial, bann problenm ki pei i annan e ki nou bezwen en volonte e komitman politik serye sorti kot gouvernman pour nou kapab efektivman rezourd nou bann defi,» i ti dir. 

Konman en Seselwa ki konsernen avek sitiasyon son pei e anvi vwar li bouze, Msye Pierre i dir i rekonnet ki Prezidan Michel in koz lo en kantite size ki pertinan e enportan, me in tous bann kote pozitiv olye donn solisyon pour nou bann defi.

A sa pwen i ti donn serten legzanp parey lo size lekonomi e kou-d-lavi ki i dir i ankor tro o, saler i devret ogmante, e plizyer sekter nou lekonomi ki pe fer byen, pa pe anmenn benefis parey i devret pour Seselwa, tel parey dan nou lendistri ton ek tourizm.

Touzour lo size lekonomi i dir gouvernman in met anplas en nouvo sistenm VAT ki sipoze ranplas GST e sa pa ti sipoze anmenn preski okenn logmantasyon dan pri bann marsandiz, me nou vwar par egzanp menm pri limonnad pour nou bann pti trezor in ogmante, e letan nou al pli profon sa ki nou’n dekouver i se ki gouvernman pa’n pran son responsabilite total pour prepar e etablir bann mezir e kontrol ki pou garanti ki lepep Seselwa pa ganny afekte par lentrodiksyon VAT. Me rezilta i ki Seselwa pe ganny abize ek bann pri ki andeor kontrol e zot pe soufer plis.

Lo size logmantasyon saler, Msye Pierre i dir i pa vwar akoz ki si performans nou lekonomi i bon, akoz ki gouvernman pa kapab donn en logmantasyon saler pli boner.
An sa ki konsern travay dir, Msye Pierre i dir i enportan ki nou tou nou travay dir me i osi enportan ki en endividi i demann en bon rekonpans pour en bon travay e la i ti demande akoz ki  saler en etranze ki pe fer menm travay ki en Seselwa, anba menm kondisyon dan menm pei, kot zot al dan menm laboutik i bezwen ganny plis ki de fwa sa ki sa Seselwa pe gannyen.

Lezot laspe ki i ti aborde e koz longman lo la ti security cleareance ki i dir i ankor en problenm e in demann Prezidan pour pronons li klerman lo la, drwa konstitisyonnel imen ki i dir i bezwen seryezman ganny revwar.

Lo size ledikasyon i dir nou sistenm i bezwen ganny reformen.
«Sesel i bezwen en sistenm ledikasyon ki modern, enn kot gouvernman i asir lenvestisman lo sa nivo ki pou garanti ekselans e kalite, e kot medyokrite pa en opsyon,» i ti fer resorti.

I dir ki lazenes Seselwa i for e entelizan e gouvernman i devret target pour achieve sa standar ledikasyon ki pou permet 15 a 20% nou bann etidyan sak lannen pour ariv nivo iniversiter.

Manmzel RoseLo son kote, ler i ti pran laparol, dirizan zafer gouvernman Manmzel Marie-Antoinette Rose ti demann tou Seselwa pour travay ansanm e met nou diferans dekote.
«Se nou linite ek solidarite konman en pep ki pou asir nou reisit,» i ti dir.

Manmzel Rose ti azoute ki sa tenm linite e travay dir ki Prezidan Michel in swazir pour met laksan lo lakonplisman en pei ki’n fer bokou me bokou plis i annan pou ganny fer, i souliny tenm ki parti  mazoriter in swazir pour mark komansman sa lannen travay e sa se aksyon.

«Aksyon i rezilta konkret e reel travay dir. Aksyon i rezilta zefor pour fer sir ki nou bann polisi e desizyon i ariv devan laport nou dimoun byen e enpakte lo son lavi dan en fason pozitiv. Aksyon i labaz en servis ki efikas e profesyonnel,» manmzel Rose ti azoute.

Manmzel Rose ti dir ki travay ki parti mazoriter in komanse an 2012 e dan ki bokou dimoun in montre zot lapresyasyon pa fini la.
«An 2013, nou bann manm Lasanble pou kontinyen travay dir, e pli dir ankor pour fer sir ki nou pep i kontinyen ganny meyer deal posib. Me nou travay pou osi pran en lot dimansyon, se la kot nou pou koz avek nou pep, fer zot vwar realite lavi, fer zot sanz serten move konportman e travay san ses pour anmenn sa sanzman ki nou anvi vwar. Kot nou pe al mal, nou ekspekte korize, e kot nou pe al byen, nou pou osi kontiny dan sa larout,» manmzel Rose ti dir.

Manmzel Rose ti fer remarke ki sa lannen pe prezant nou plennman avek bokou defi e bokou loportinite. «Defi ki’n mark komansman 2013 avek gro lapli ki’n afekte plizyer santenn fanmir sirtou lo lakot les Mahe, i non selman prezant nou avek bann kalamite, bann sok, e bann pert me osi avek en nouvo sans realite, e nouvo sans pour regard otour nou, en nouvo sans pour poz en kou e regarde vreman si sa ki nou pe fer nou pe fer li byen, korekteman e dan en fason dirab e soutenab. I loportinite pour nou dan sa gran legzersis nasyonal pour revizit bann vye pratik, revizit bann vye fason fer, revizit nou prop latitid, e pli enportan ankor annou fer aksyon konkret, aksyon ki tous nou dimoun dan distrik, aksyon ki enpakte pozitiv lo nou pep, e aksyon ki an retour fer nou pep osi vin pli responsab pour son sirvi e devlopman personnel,» i ti dir.

Manmzel Rose i dir ki premye latitid ki nou devret sanze ki se swa dan gouvernman ouswa sekter prive, se sa latitid pa anvi ede, en latitid letarzik, en latitid negativ, en latitid kot nou rod tou rezon pour dir ‘non’ avan ler ki nou menm mazinen ki mannyer nou kapab dir ‘wi’ en kliyan ki vin devan nou.

«Sa lepok ki nou pe viv ladan i en lepok kot tou dimoun pe rod son ganny-pen, tou dimoun pe esey debrouye e reponn lapel nou prop gouvernman pour leve e debrouye», i ti azoute.
I ti fer remarke ki Prezidan Michel in met laksan lo travay dir pour bon rezon.

«Travay dir i labaz devlopman e stabilite ekonomik. Travay dir i retir nou bann fanmir lo depandans e fer zot prodiktiv. Travay dir i dekouraz koripsyon ek aksyon malonnet. Se alors la kot nou Lasanble i akey par egzanp bann pti dimoun ki al vann zot pti zartifay dan bazar Victoria pour zot ganny-pen,» i ti azoute.

Lo sa size i ti demande alor ki Lotorite Laysenns Sesel i vin devan e eksplike akoz in deside revoke license serten sa bann dimoun.

Manmzel Rose i dir bann manm Lasanble i annan manda pour koz pour bann ki pa kapab koz pour zot lekor e i pour sa rezon ki nou welcome lanons Prezidan Michel ki sa lannen finalman en lasirans pour bann fermye pe al ganny met anplas.

«En lasirans pour fermye in size plizyer deba bann mosyon ek kestyon dan sa Lasanble. Alors, nou pe osi demann Minister Lagrikiltir pour eksplike akoz tou sa letan sa minister pa ankor kapab met an plas en tel scheme pour bann fermye ki toulezan zot prodwi i noye dan gro lapli,» manmzel Rose ti kestyonnen.

Lo size VAT, manmzel Rose ti demann Minister Finans pour met en fren avek bann marsan malonnet ki pe servi VAT konman en lekskiz pour fer monte zot pri marsandiz e afekte nou bann fanmir ki pe trimouse.
 
«Nou satisfe avek pozisyon gouvernman an sa ki konsern bann stratezi pour fer redwir pri lavi, me a mon avi se la kot bann lotorite regilatwar i merit pe focus enpe plis zot zefor».

Lo size ledikasyon i dir Nouvo Sesel i egziz en sistenm ledikasyon ki inovativ e ankouraz sa bann natural born leaders pour nou pei demen e osi egalman ankouraz sa enn ki pe tonm dernyen pour li osi epanouir.

Nou lasanble alors pa pou aksepte ki ler en zanfan i fer dezord, ansennyan i anvoy li kot li, ler son paran i dan travay, e i pas en lazournen obor semen, kot i trouv li dan en lot laklas, kot olye aprann lir e ekrir, i pe aprann tou kalite bandisite.

«Alors nou welcome lanons Prezidan Michel ki reponn non selman nou swe isi dan sa Lansanble me en bezwen reel dan nou pei pour kree sa special needs education unit,» i ti eksplike.

Lo size lasante, manmzel Rose i dir Lasanble in siport sa minister atraver pli gran proporsyon alokasyon bidze.
«An 2013, nou ekspekte ki Minister Lasante i adopte en lapros kot i ekout plis, ekoute ki staff lasante pe dir akoz apre tou se zot ki donn nou pep sa premye swen,» manmzel Rose ti azoute.

Deba e reaksyon bann manm Lasanble lo diskour Leta lanasyon ti kontinyen ziska tar yer e pou repran semenn prosenn.

» Back to Archive