Follow us on:

Facebook Twitter LinkedIn YouTube

Domestic

Lansman kanpanny 16 Zour lalit kont vyolans domestik (25 Novanm ziska 10 Desanm) ‒ Mesaz bann madanm Lasanble Nasyonal |26 November 2020

‘Nou bezwen kontinyen regard vyolans domestik konman labi drwa imen’

 

Pour sa lannen ziska Oktob, 61 ka vyolans domestik in ganny raporte par bann viktim e Tribinal Lafanmir in detekte 31 ka.

Sa bann ka pa zis ant bann koup me osi ka kot bann dimoun aze i sibir labi ek vyolans.

I osi annan zanfan avek dezabilite ki sibir vyolans e ganny abize dan lakour e lezot ka ankor ki pa ariv devan lotorite.

Sete responsab komite bann madanm parlman, Regina Esparon, ki ti donn sa bann lenformasyon Lasanble yer dan son mesaz pour mark lansman kanpanny 16 Zour lalit kont vyolans domestik (25 Novanm - 10 Desanm).

Le 25 Novanm limenm i Lazournen Enternasyonal pour Elimin Vyolans kont bann Madanm ek Zenn Fiy e sa kanpanny i ale ziska le 10 Desanm ki Lazournen Enternasyonal pour Drwa Imen.

Madanm Esparon i dir ki sa size vyolans domestik pa konsern zis vyolans fizik e verbal me osi enkli bann akt malisye, manipilasyon, labi seksyel, entimidasyon ek deprivasyon laliberte.

I dir sa bann keksoz i arive partou e toulezour me ki i osi annan bokou ka ki ganny les pase oubyen konpromi ant lede parti e alor pa ganny raporte.

I menm annan de fwa kot sa viktim i sitan abitye avek son sitiasyon e alor i vwar konportman son partener konman normal e i pa konsider son bann aksyon konman vyolans ou labi domestik kan tousala i form parti sa serk vyolans ki konmans pti a pti avan vin pli grav.

«La realite i ki bokou ka labi pa pe ganny raporte me i annan ki ganny raporte me ganny toufe akoz laont e personn pa fer nanryen pour diferan rezon – swa akoz sa dimoun i o plase dan sosyete oubyen i enfliyans zot avek larzan pour retir son kes,» Madanm Esparon i dir.

I’n fer resorti ki statistik ki ranmase sak lannen lo bann ka ki raporte pa vreman sa levidans konkret lo vre sitiasyon labi ki pe arive dan bann fanmir.

Tenm pour sa kanpanny ki Nasyon Zini in swazir sa lannen i ‘Unite and Orange the World’ avek lobzektif pour ini tou bann partener dan sa lalit pour met lafen avek vyolans kont madanm ek fiy e montre zot respe.

Nasyon Zini pe osi lans lapel pour ki plis larzan i ganny met a dispozisyon bann lorganizasyon ki pe travay pour promouvwar lentere bann madanm ek zenn fiy.

Se kouler oranz ki servi pandan sa kanpanny an solidarite avek tou dimoun ki sibir vyolans domestik.

«Vyolans domestik i tous tou dimoun me dan bokou ka se bann madanm ek zanfan ki ganny plis afekte par lefe ki zot pli vilnerab me sa pa vedir ki bann zonm ek garson pa ganny afekte me konpare avek bann madanm ek fiy zot ganny mwen afekte,» Madanm Esparon in fer resorti.

I dir dan sa long deba ki’n annan pli boner sa lannen ki’n santre otour sa lalwa kont vyolans domestik, statistik ki ti sorti ti montre ki 26 a 29% zonm Sesel i viktim vyolans domestik.

Madanm Esparon i dir i anmenn bokou defi dan travay ki pe ganny fer pour enplimant lalwa oubyen met anplas bann pli bon servis ek striktir pour ed bann viktim.

I dir i osi annan viktim, sirtou madanm, ki raporte me apre i napa en landrwa pour li al reste me i pou bezwen retourn lanmenm kot sa abizer kot i pou sibir plis vyolans e labi ankor e alor pour zot pa vo lapenn rod led.

A sa pwen i ti koz lo sa shelter pour viktim vyolans domestik, en size ki i dir in ganny diskite a plizyer repriz dan Lasanble presedan me ki gouvernman sortan pa’n vwar li neseser pour met anplas striktir neseser pour ed bann viktim sirtou madanm.

Detrwa lannen pase en dimoun prive in anbark lo en proze shelter me i pa spesifikman pour viktim vyolans domestik.

Kant a bann msye i touzour annan sa night shelter North East Point kot zot kapab ganny en rekour pour detrwa zour.

Pour bann zanfan parfwa servis sosyal i retire e met Vilaz Prezidan tandis ki pour bann madanm napa rekour.

«Ler manm Lasanble i ganny en call dan milye lannwit pour dir ki en manman ek en zanfan ki’n ganny bate e pouse zot anba bus stop kote ou abrit zot kantmenm zis pour en lannwit?» Madanm Esparon ti dir.

Madanm Esparon i dir malgre i annan bokou zefor ki pe ganny fer lo nivo nasyonal e enternasyonal pour regle lalwa e met plis zefor pour elimin vyolans domestik, i ankor annan bokou baryer ek lobstak pour sirmonte.

«A mwen ki i annan en sanzman latitid ek mindset, ki sosyete i pare pour sanz fason panse anver sa size, i pou touzour difisil pour trouv meyer solisyon.

Antretan nou bezwen kontinyen sansibiliz dimoun ek sosyete an zeneral lo nesesite pour elimin vyolans domestik.

Sak lannen e tou lokazyon ki annan nou pa manke pour adres sa size vyolans domestik ki swa lo nivo lokal ou enternasyonal, i touzour en size ki nou pe port bokou latansyon lola.»

Madanm Esparon in fer rapel bann manm Lasanble ki apre bokou lannen ki nou’n espere e bokou presyon sorti kot bann lorganizasyon enternasyonal ki Sesel i afilye avek, sa lannen Sesel in finalman ganny son lalwa kont vyolans domestik ki ti debat dan 6enm Lasanble le 26 Me e sinyen par ansyen Prezidan Danny Faure le 9 Zen sanmenm sa lannen. Me sa i selman en pa dan sa lalit pour elimin vyolans domestik.

Me i dir pli gro latas se son lenplimantasyon. Madanm Esparon in lo non tou bann madanm parlman eksprim swe pour ki gouvernman i enplimant sa lalwa pour asire ki bann viktim vyolans domestik i ganny tou proteksyon neseser parey zot merite. I ti osi dir ki lalwa i bezwen aplik pour toulede madanm osi byen ki zonm akoz souvannfwa bann zonm ki ganny abize par zot madanm i ganny defavorize akoz bokou fwa zot ganny vwar konman abizer.

A en moman kot lemonn pe evolye e kot oriantasyon bann relasyon i sanze e kot ozordi en koup pa neseserman en zonm ek en fanm nou pa kapab pe favoriz zis en kote me plito nou bezwen pe get keksoz parey i ete. Nou bezwen vin pli proaktiv sirtou dan sa moman pandemik ki’n anmenn bokou loportinite pour labi e kot vyolans domestik in manifeste lo en pli gran lanpler pour diferan rezon.

Madanm Esparon i dir zot pou kontinyen pouse pour ki gouvernman i konstri sa halfway home e met anplas bann bon progranm reabilitasyon pour bann viktim e osi bann agreser.

I’n osi rekonnet e salye tou zefor nasyonal par diferen lazans ek lorganizasyon malgre zot limitasyon, mank resours, kapasite ek lekspertiz pour deservi bann viktim vyolans parey zot ti ava swete.

I dir ki sosyete i bezwen osi adres sa bann defi si nou vreman anvi bann progranm konpreansiv pour adres sa problenm vyolans domestik dan son totalite.

Madanm Esparon in osi salye zefor bann lorganizasyon non gouvernmantal lokal e enternasyonal e bann group ki pe siport bann madanm e pe pran sa size vyolans domestik aker e ki’n pouse pour pei met anplas lalwa e polisi ki ranforsi bann konvansyon e trete ki pei i sinyen oubyen onor bann langazman ki pei i fer.

Me i dir malgre i annan tou sa bann groupman e tou sa zefor, i annan viktim ki pa santi zot alez e pa pe vin devan me pe kontinyen viv dan lafreyer e soufer an silans e sa i annan bann lefe permanan lo zot lasante, lasante zot zanfan, zot fanmir, zot kominote e ki an retour i afekte nou sosyete antye.

«Nou bezwen kontinyen regard vyolans domestik konman labi drwa imen e sanz sa persepsyon ki zafer zonm ek fanm i en zafer prive me pour met lalimyer lo sitiasyon aktyel dan pei e lemonn antye e esey met lanmen ansanm pour trouv meyer solisyon.»

I’n asir bann viktim ki sa setyenm Lasanble pou pouse pour ranforsi bann polisi ki kapab protez drwa ek lasante bann viktim vyolans domestik e donn bann lenstitisyon ki protez lasante piblik e sosyal bann zouti neseser pour konbat vyolans domestik.

I’n lans lapel avek bann viktim ki ankor per pour avans devan e vin rod led avan i tro tar.

«Madanm i pilye sosyete e non pa en tanbour. Madanm i fer zanfan grandi kot lakour me i pa en nennenn. Madanm i en trezor me non pa en lesklav. Annou protez lentegrite nou bann madanm pour en meyer lavenir e pour plis prosperite dan sosyete. Ou ki pe soufer an silans ou pa tousel. Ansanm nou kapab briz sa silans e ed ou pour bouz devan.»

Dirizan lopozisyon dan Lasanble, Msye Sebastien Pillay, e dirizan zafer gouvernman, Msye Bernard Georges, ti osi eksprim zot sipor pour sa kanpanny kont vyolans domestik e solidarite pour tou bann viktim.

Msye Pillay ti fer resorti ki konman en ansennyan in vwar bokou fwa kot bann zenn ki sorti dan bann fanmir kot i annan vyolans zot tant pour annan bann konportman vyolan e zot menm zot vin bann agreser e bann abizer.

Me dan son mesaz a tou bann viktim in dir: «Malgre ki ou lanvironnman i kontribye en kantite pour fer ou vin sa ki ou ete, i pa neseser ki ou sikonb a tou sa ki ou lanvironnman i fors lo ou. Sanzman i depan en kantite lo ou e se ou ki bezwen deside pour briz sa silans e sorti dan sa serk visye.»

Lo son kote Msye Georges ti fer resorti ki konman politisyen zot konn tre byen sa vilen figir nou sosyete e sa se labi ek vyolans domestik kont bann madanm ek zenn fiy ki pa fer nou fyer e ki fodre nou eliminen dan nou pei si nou pou aspire pour vin sa nouvo Sesel ki zenerasyon apre zenerasyon, gouvernman apre gouvernman, prezidan apre prezidan i aspire ki nou vini.

Konman en avoka ki’n pratike pour 40-an i dir in vwar tou sord kalite labi ek vyolans domestik.

In fer resorti ki sa problenm i enorm e i pa sifi pour fer en diskour toulezan e apre tou i fini.

I dir sa ki nou bezwen fer se anmenm sipor dan lafanmir ek sosyete kot problenm i ete e sa i atraver sipor ki nou donn bann travayer servis sosyal.

I’n lans lapel pour tou bann lezislater donn zot langazman e fer tou sa ki zot kapab pour adres e sirmont tou sa bann problenm parey labi drog ek lalkol ki dan mazorite ka i a la baz tou sa bann problenm vyolans domestik.

I dir ki i selman apre ki tou sa bann problenm sosyal in ganny adrese ki nou pou kapab zouir sa nouvo Sesel ki nou tou nou anvi.

 

Marie-Anne Lepathy

 

More news